‏...........(توجه  بعلت عدم فضای کافی فصل اول به دوبخش تقسیم کردم) باتشکرسینا

«یک، دو، پنج ...»‏

اما یک‌دفعه می‌بینی که آسمان غرق ستاره است، آن‌قدر که حسابش از دستت به‌در می‌رود. ‏همـ?‏ مهتابی‌ها خالی بود بجز مهتابی اول از اشکوب ...: «از اشکوب؟»‏

توی مهتابی یک صندلی راحتی بود و دو گلدان بزرگ در دو طرف، با گل‌های نمی‌دانست چی. ‏تشخیص‌شان مشکل بود. چراغش تا صبح روشن می‌ماند.‏

سیگار بعد از عرق هم لطفی دارد و آقای راعی شمرد. بیست و هفت. همیشه می‌شمرد. ‏گاهی سی پنجره بود و گاهی بیست و نه. باز می‌شمرد. و باز هیچ‌وقت نمی‌توانست با ‏اطمینان بگوید که هر اشکوب چند اتاق، نه، چند مهتابی دارد. ‏

آقای راعی می‌دانست که عرق را بهتر است توی کافه، میان صدای شیشه‌ها و استکان‌ها و ‏حلقه‌های دود بخورد، یا حتی ایستاده و پشت نوشگاه. درست است که باید خیلی راه رفت تا ‏به جایی رسید. درست است که وقت برگشتن کیف دارد آدم سیگار زیر لب، از کنار پیاده‌روها ‏سلانه‌سلانه قدم بزند و اگر به کسی تنه‌ای زد بگوید: «ببخشید.» و یا اگر کسی بی‌هوا آدم ‏را به گوشه‌ای پرت کرد، به ببخشید تند و سر به‌هوای او دل خوش کند و بعد تیر چراغ برق‌ها ‏را بشمارد و بعد درخت‌ها را و بعد دکان‌های بسته را و بعد قدم‌ها را و بعد از طبقـ?‏ اول به دوم ‏و از دوم به سوم و از سوم بالاخره به چهارم برسد، در را باز کند، و چراغ را روشن کرده یا ‏نکرده، لباس‌هایش را در بیاورد و به همان صندلی توی سرسرا بیاویزد، اما وقتی روی همان ‏صندلی می‌نشیند تا جوراب‌هایش را دربیاورد و به گوشه‌ای پرت کند باز همان آقای راعی ‏است، همان دبیر دبیرستان شیخ ابومسعود که وقتی گچ به دست می‌گیرد تا آیه را روی تخته ‏بنویسد خش‌خش دفترچه‌های لغت معنی و یا حتی پاشنه‌هایی که ته کلاس روی زمین ‏کشیده می‌شود حضور ذهنش را مختل می‌کند. اما دست به سائقـ?‏ عادت می‌نویسد: ‏

انّاعَرَضنا اْلأمانة علی‌السّمواتِ واْلأرضِ والْجِبالِ فَأبْیَنَ أنْ یَحْمِلْنَها وأشْفَقَ منها ‏

و بعد وقتی همان دست می‌خواهد بنویسد که :«آسمان بار امانت نتوانست کشید.» سعی ‏در اینکه دایر‏?‏ نون را درست بنویسد و یا کشیدگی ت فقط پنج نقطه بشود، یا بیم آنکه حداقل ‏نتواند از امانت بگوید مجموعیت پیدا می‌کرد و از میراثی می‌گفت که نسل به نسل به دست ‏گشته بود و حالا در دستهای گچی او بود، انگار که یک مجری غیبی باشد و تنها با ادای وردی ‏طولانی که بندبندش را ترجیع‌بندی غریب و نامفهوم به هم می‌پیوست، شکل می‌گیرد و در ‏دستهای لرزان او به صورت می‌رسد، طوری که همـ?‏ بچه‌ها می‌توانند ببینندش، و حتی اگر ‏بخواهند می‌شود با انگشت‌های کوچک و ظریفشان چفت و ریزه‌اش را لمس کنند. اما حتی ‏وقتی بچه‌ها مجری را می‌دیدند خودش هم نمی‌دانست توی آن چه می‌تواند باشد. هیچ‌کس ‏هم به خودش نگفته بود، همه کلیات می‌گفتند. خودش هم همین‌طورها می‌گفت، اما شاید ‏از بس حاشیه می‌رفت و ترجیع‌بند را تکرار می‌کرد بعید نبود یکی دو نفر به‌ناگهان می‌دیدندش. ‏و حالا، مثل تمام وقت‌هایی که در اوج مستی بود، فکر می‌کرد انگار یک سر نخ به مچ دست ‏راست او بسته شده و سر دیگرش در مه یا غبار یا حتی بعد مسافت گم می‌شود و اگر هم تا ‏آخر عمر نخ را گلوله کند نمی‌تواند ببیند در آن سر چیست. و آدمها، بچه‌های کلاس‌هاش ‏بخصوص، با آن چشم‌های میشی آنجا بودند، آن سوی نود و چهار پله و چهارصد و سی و دو ‏قدم معمولی که عبارت باشد از هشت تیر چراغ برق. و آقای راعی توی تاریکی نشسته بود و ‏ردیف پنجره‌ها را نگاه می‌کرد، طوری که انگار نخ جایی پاره شده باشد و بچه‌ها با پلک‌های ‏فرو افتاده، و دهان‌های نیمه‌باز پشت همان غباری باشند که سر نخ همیشه بود. ‏

خوبی نشستن توی مهتابی این بود که می‌شد ته‌سیگار را رها کرد تا توی تاریکی پائین برود ‏و پائین‌تر، و باز یکی دیگر را روشن کرد، و حتی می‌شد از خیر دیدن حلقه‌های دود گذشت، و ‏بعد وقتی که دیگر توی نیمی حتی یک قطره نمانده باشد و باز آن پرده با پولک‌های سفید و ‏درخشانش جلو چشمش بال‌بال بزند کافی است بلند شود و فقط با دوازده قدم به تختخواب ‏پهن و نرمش برسد، لباس‌های خانه کنده و نکنده ملافـ?‏ سفید را که دیگر بوی صابون نمی‌داد ‏دور پاهای لختش بپیچد و پتو را رویش بکشد و به رو بخوابد و دستهایش را دور بالش پر حلقه ‏کند و بعد فقط آن‌قدر منتظر بماند تا حرکت آرام و ابدی آن قایق کوچک و سبک، همراه با شتک ‏مداوم موج به بدنـ?‏ طرف راست، شروع بشود، اما حالا هنوز عرق داشت و پولک‌های ‏درخشان تک و توک بودند و خوب می‌شد دید که پنجره‌ها همه بسته است. ولی آقای راعی ‏می‌دانست که حالا باید یکی از پنجره‌ها باز شود و دستی سفید ... پنجره باز شد و آقای ‏راعی دست را ندید. ‏

پنجره فقط چند دقیقه‌ای باز می‌ماند و باز بسته می‌شد. حتماً سیگاری است. اما از اینجا که ‏نمی‌شود حلقه‌های دود را دید. زن بود، از دستش، حتی از این دور می‌شد فهمید. همان ‏شب اول، دوشنبه‌شب، فهمیده بود. دست تا بازو لخت بود، سفید سفید، با هاله‌ای از نور ‏چراغ سقف. با این‌همه می‌شد دید که به نسبت پنجره و چوب نرد‏?‏ مهتابی باریک و کشیده ‏است، مثل ساقه، مثل دست بود، دست زنی. آقای راعی باز منتظر نشست. می‌دانست باز ‏پنجره باز خواهد شد و این بار ... و عرق گرمش کرده بود، و نسیم داشت با موی سر آقای ‏راعی بازی می‌کرد و آدم‌ها توی پیاده‌رو خیابان آن‌طرف بودند، و سیگار می‌چسبید. آقای راعی ‏شمرد. آخرین اشکوب تاریک بود، همیشه تاریک. پنج اشکوب به آخر مانده. این را اطمینان ‏داشت. همیشه به همین عدد پنج می‌رسید. اما کدام پنجره؟ یعنی اگر از دست راست ‏بشماریم، از همان پنجره‌ای که همیشه روشن بود، چندم می‌شد؟ دیشب به دقت شمرده ‏بود. دیشب پنجر‏?‏ دوازدهمی بود، سه‌بار پشت سر هم دوازده شده بود. اما حالا یازده شد و ‏بعد ده و باز ... که دیگر مجبور شد شمار‏?‏ ده را رها کند. دست را دید، دست سفید را. ‏چهارچوب پنجره را گرفته بود. حتماً آن‌طرف را نگاه می‌کند، خیابان، یا چهارراه را، نه، چراغ‌های ‏سبز و قرمز را، ماشین‌ها را که پشت سر هم ایستاده‌اند و آدم‌ها را که می‌خواهند از روی ‏خطوط سفید رد شوند. زنی دست بچه‌اش را گرفته است. موهای بچه بور است. چشم‌ها ‏سبز یا میشی؟ از آنجا نمی‌شود دید. ‏

پنجره بسته شد و آقای راعی شمرد. درست سیزدهمین پنجره بود از طبقـ?‏ پنجم، از بالا اگر ‏بشماریم. می‌دانست که اگر باز بشمارد بیشتر گیج می‌شود. همان سیزده را پذیرفت. ‏خواست که بپذیرد.‏

امروز صبح آقای راعی به ایستگاه نزدیک ساختمان رفته بود. ساعت بانک هم هفت و نیم بود، ‏و آقای راعی دور از صف، پهلوی اتاقک بلیت‌فروشی ایستاد. سه اتوبوس رد شد و صف ‏مسافرها کوتاه‌تر شد. اما آقای راعی همچنان به دست‌ها نگاه کرد. دست‌ها چاق بود و کوتاه ‏و یا زیر لفاف چادر نماز و آستین‌های بلند. و آن دست، آن دو خط محو، که تراشی از سفیدی ‏را از پرده و چهارچوب متمایز می‌ساخت همچنان یگانه ماند، آن‌قدر که هر دستی حتی با ‏افزایش یا کاهش پرده‌ای از گوشت یا با تنگ کردن چشم دستی دیگر بود. می‌دانست که بر ‏پشت همین دست، روی همین لکـ?‏ بزرگ، مردی حتماً دیشب ده‌ها بار بوسه زده است، و یا ‏همین انگشت کوتاه و گوشتالود با حلقـ?‏ باریکی که انگار نبود، قبل از اینکه از خانه بیرون بیاید ‏طر‏?‏ خم‌شده بر چشم کودکی خواب‌آلود را عقب زده است. خوب غذا می‌پزد. با همین ‏دست‌ها نمک را به اندازه می‌ریزد و سینی چای را آن‌قدر تمیز می‌شوید که آدم می‌تواند ‏عکس خودش را، شکسته هم شده، توی آن ببیند. اما نبود، هیچ‌کدام همان نبود. اگر لازم ‏می‌شد حاضر بود همه را ببوسد، حتی دست‌های گوشتالود و کوچک حلیمه را که همیشه ‏سرخ می‌زد و لکه‌های سفیدش جا عوض می‌کردند، اما نمی‌توانست بپذیرد که اینها هیچ‌کدام ‏با آن یکی که دو شب متوالی دیده بود، گر چه از دور، شباهتی داشته باشند. و این یکی پر از ‏چین و چروک بود و انگشتهای لاغرش هیچ حلقه‌ای نداشت. و آن دست با آن منحنی که در ‏فضا رسم می‌کرد تا بر چهارچوب پنجره فرود آید، یا پرده را عقب بزند، با انگشت‌های احیاناً ‏کشیده و سفید، که سیگار مدتی در میان انگشت‌های وسطی و سبابه‌شان دود می‌کند، ‏حتی اگر تمام دیروز عصر را به کهنه‌خیس کشیدن همـ?‏ سرسراها و پله‌ها گذرانده باشد ‏ممکن نبود به این زودی و در میان این دستها پیدا شود. ‏

پنجره بسته بود و آقای راعی به‌‌سرعت پنجره‌ها را شمرد. دوازده پنجره بود و آقای راعی با ‏خودکار پشت قوطی سیگارش نوشت: «12». عرق دیگر تلخ نبود. ساندویچ تمام شده بود و ‏فقط یک خیارشور مانده بود و آقای راعی می‌دانست که حتماً دوازده را «12» ننوشته است. ‏چراغ پنجر‏?‏ دوازدهمین خاموش شده بود. وقتی چند تا کنار هم خاموش می‌شود دیگر ‏نمی‌شود شمرد، به یقین رسید. اما آقای راعی می‌دانست که یک یا دو دقیقـ?‏ دیگر نوری ‏پنجره‌ای از اشکوب پنجم را، اگر از بالا بشماریم، از همـ?‏ پنجره‌های دیگر متمایز خواهد ‏ساخت. و چراغ روشن شد. پنجره همچنان تا صبح روشن می‌ماند. و بقیـ?‏ چراغ‌ها، تک‌تک ‏خاموش می‌شدند مثل ستاره‌ها که پیش از سحر یکی یکی رنگ می‌بازند و بعد یک‌دفعه ‏آسمان سربی‌رنگ حضوری مداوم و جاری پیدا می‌کند، آن‌قدر که آدم می‌ترسد به همان‌جا ‏خیره بماند و همه‌اش به حاشیـ?‏ مشرق نگاه می‌کند تا مگر دیدن خط شفق یا حاشیـ?‏ ‏نارنجی لکه‌ابری این حضور همه‌جاگیر را بشکند، یا آدم فراموش کند که همین یک لحظه پیش ‏آن یکدستی صاف سرش را به دوار واداشته بود. و آن‌طرف، آن آخرها، همان‌جا که شماره‌ها به ‏بیست و پنج یا بیست و شش می‌رسید گاهی چراغی روشن می‌ماند. حتی کورسوی یکی ‏هم کافی بود تا راعی بتواند نفس تازه کند و فراموش کند که همین یک دم پیش بود که انگار ‏سقوط آزادش شروع شده بود. آقای راعی همچنان نشست تا شاید، مثل یکی دو شب ‏پیش، سایه‌ای روی شیشـ?‏ پنجره ببیند، سایـ?‏ سر و دستی را. شاید می‌خواسته چیزی را، ‏بستـ?‏ سیگارش را حتماً، از روی پنجره بردارد. ‏

عرق تمام شده بود و آقای راعی دیگر آقای راعی نبود، بوی کاج بود و صدای ضعیف و دور ‏خیابان و زوز‏?‏ سگی که آن دورها بود، و نسیمی که داشت با موی کسی بازی می‌کرد که از ‏یاد برده بود سیگار زیر لبش را روشن کند. پنجره روشن شد، با رنگ سفید سفید. ساعت ‏حتماً بیشتر از یازده بود، و امشب، شب شانزدهم مهر ماه چهل و هشت، بایست چیزی ‏اتفاق می‌افتاد، چیزی بیش از دستی سفید و سایـ?‏ سری روی شیشه‌های مات پنجره. در ‏که همیشه بسته بود. آقای راعی چشم به پنجر‏?‏ بسته دوخته بود و دو دست بر سردی نرده ‏نشست و نشست که یک‌دفعه پنجره باز شد و دستی، همان دست، چیزی را از پنجره بیرون ‏انداخت که از آن‌طرف مهتابی پائین آمد. پاکتی بود یا کاغذ باطله‌ای. پائین‌تر آمد و درست ‏نرسیده به حاشیـ?‏ ساختمان این‌طرف باز شد و آقای راعی روزنامه را دید. پنجره بسته شد و ‏چراغ لحظه‌ای خاموش شد و باز همان رنگ صورتی و بوی کاج و صدای دور خیابان راعی شده ‏بود که کافی بود سر دستی چیزی بپوشد و کفش یا دم‌پایی به‌پا از پله‌ها پائین برود، در را باز ‏کند و بعد که از کوچه به خیابان رسید به دست راست بپیچد و به چهارراه که رسید باز به ‏دست راست و باز به خیابان فرعی، آن‌وقت جلو ساختمان دنبال چیزی بگردد که بایست آنجا ‏توی پیاده‌رو یا وسط خیابان افتاده باشد. ‏

چراغ تیر کم‌نور بود. فقط یک نیمدایره و قسمتی از دیوار را روشن می‌کرد، دیوار خانه‌ای که هر ‏شب تمام اشکوب‌های پائین را از چشم‌های راعی پنهان نگاه می‌داشت. در پیاده‌رو چیزی ‏نبود. بود. دو قوطی خالی سیگار بود و دو تکه کاغذ مچاله‌شده که چندان مهم نمی‌زدند. آقای ‏راعی به دیوار خانه نگاه کرد و به یاسی که روی دیوار خوابیده بود و یکی دو شاخه‌اش از سر ‏دیوار به پائین آویخته بود. نرمه بادی می‌آمد. حتماً عرق کرده بود که حالا سردش شده بود. ‏نمی‌بایست این‌همه عجله می‌کرد. دکمه‌های کتش را بست و حتی دکمه‌های پیراهنش را. ‏دیوار آجری بود و بلند، و سگی از آن‌ طرفش پارس می‌کرد. پاسبان گشت سوار بر دوچرخه ‏بود. آن‌طور که نگاهش کرده بود، مطمئن بود که بر می‌گردد. حداقل می‌بایست حلقـ?‏ کراواتی ‏به گردنش می‌انداخت. توی راه که می‌توانست درستش کند.‏

و فهمید که همان‌طور با دم‌پایی آمده است بیرون. یکی از دکمه‌های شلوارش را نینداخته بود. ‏پاسبان که داشت دور می‌زد یکی دو بار پنجه‌ای به موهایش کشید و به طرف پاسبان شروع ‏کرد به قدم زدن. ‏

می‌دانست که آن‌طور که پا بر لبـ?‏ پیاده‌رو گذاشته است منتظر است تا برسد. به زمین نگاه ‏می‌کرد. وقتی با تک پا به کاغذ مچاله‌ای زد شنید که: «حضرت آقا!»‏

‏«بله، سرکار.»‏

نرمه سبیلی بالای لبش داشت و آن‌قدر جوان بود که نمی‌توانست نگاه خیر‏?‏ آدم را تاب بیاورد، ‏گفت: «چیزی گم کرده‌اید؟»‏

‏«کیف بغلیم بود، پول زیادی توش نبوده، اما، برگـ?‏ شناسایی و ...»‏

دیگر یادش نبود که معمولاً توی آن چه چیزهایی می‌گذارد. عکس شش در چهار مادر زیر طلق ‏آن بود، چادر مشکی به سر. همین یکی را فقط داشت. اما با پاسبان نمی‌شد از آن حرفی ‏زد. به زمین نگاه کرد و یکی دو قدم برداشت، کنار درگاه خانه خم شد تا آنجا را که در سایه ‏مانده بود نگاه کند. گفت: «همین جا _ یادم است _ دستم بود. پول تاکسی را که دادم، ‏بیست تومانی بود، درش آوردم که اسکناس‌ها را بگذارم توش. بعد هم گذاشتم جیبم اما تا ‏رسیدم خانه، دیدم نیست.»‏

پاسبان پرسید: «کی متوجه شدید که نیست؟»‏

او هم داشت نگاه می‌کرد، همان اطراف خودش را نگاه می‌کرد. پس دیگر شک ندارد. گم کرده ‏بود، نه کیف را، یا حتی آن تکه‌روزنامه را، اما دلشور‏?‏ این انتظار که چیزی بجوید، چیزی که به ‏گشتن و حتی آن‌همه انتظار بیرزد به گم کردن می‌مانست. می‌دانست که این دیگر چیزی ‏نبود که توی جیب‌هاش باشد، یا توی خانه و حتی توی کشوهای میز تحریرش جا مانده باشد، ‏یا میان سطور دستنوشتـ?‏ تذکر‏?‏ شیخش بشود پیدایش کرد، درست انگار همان گنجینـ?‏ ‏جادویی باشد که طلسم‌هاش را هیچ شهزاده‌ای نشکسته بود و این بار همه‌چیز موکول به ‏همت و دست و نام او بود تا وقتی از دام پیرزال به سلامت جست و تیر را از حلقـ?‏ برنجین ‏فراز میل بلند گذراند، در پنهان قلعـ?‏ سنگباران را پیدا کند، کلید را از میان امعاء ماهی سرخ ‏حوض بلور بردارد، سر از تن دیو هفت‌سر دهلیزهای نه‌تو جدا کند و بعد دیگر کافی بود تا آن ‏ورد جادویی را بخواند تا صندوقچه خودبه‌خود گشوده شود، و یا گلولـ?‏ نخ به انتهای محتومش ‏برسد. گفت: «نیم‌ساعتی می‌شود. تمام خانه‌ام را زیر و رو کردم. شناسنامه‌ام هم توش ‏بود.»‏

پیاده شده بود. خودش توی پیاده‌رو بود و دوچرخه را با دست راست گرفته بود. دیگر نگاه ‏نمی‌کرد. گفت: «از نیم‌ساعت پیش اقلاً بیست سی نفر از اینجا رد شده‌اند.»‏

راعی گفت: «کیفم سیاه بود، برای همین فکر می‌کنم شاید ندیده باشند.»‏

و همان‌طور خیره به زمین جلو می‌رفت و گاهی هم به خیابان و سایـ?‏ کنار جدول نگاه می‌کرد. ‏گفت: «دو سه دفعه پله‌ها و جلو در خانه‌ام را گشتم. خانـ?‏ من آنجاست، کوچـ?‏ نظامی، ‏طبقـ?‏ چهارم.»‏

پاسبان سوار شده بود و داشت می‌رفت. باز هم چند قدم جلوتر رفت. تا دو سه قدم دیگر ‏هنوز به امید دیدن کیف سیاهی که توی جیبش بود پیاده‌رو و حتی سایـ?‏ درخت‌ها را نگاه ‏می‌کرد و تا آن را توی جیب بغلش با انگشت‌های دست چپ لمس کرد یادش نیامد که به ‏دنبال چه چیزی باید بگردد. وقتی برگشت پاسبان دیگر پیدایش نبود. ‏

یکی دو ماشین از خیابان روبه‌رو رد شدند. عابری داشت از آن ‌طرف پیاده‌رو با قدم‌های بلند ‏می‌رفت، گفت: «ببخشید، آقا، ساعت چند است؟»‏

ایستاد. از توی جیب جلیقه‌اش ساعت را درآورد، نگاهش کرد: «ساعت هشت و نیم ...»‏

تکانش داد و خم شد تا گوش بدهد، گفت: «خیلی عجیب است، خوابیده. گمانم از نیمه شب ‏هم گذشته باشد.»‏

کامل مرد بود، از کت و شلوار مشکی و جلیقه و برق بند ساعتش می‌شد فهمید. صورتش در ‏تاریکی بود. گفت: «همین هفتـ?‏ پیش دادمش دست ساعت‌ساز، در بیست و چهار ساعت ‏فقط پنج ثانیه عقب می‌افتاد، اما حالا، ببینید چه کارش کرده؟ باور کنید ظهر کوکش کردم.»‏

راعی گفت: «گاهی چرخ و دنده‌ای، دنگی، چیزیش را برمی‌دارند و یک چیز کهنه می‌گذارند ‏سر جایش، با ساعت دیواری من که همین کار را کردند. حالا دیگر به مفت هم نمی‌ارزد.»‏

مرد ساعت را کنار گوشش تکان می‌داد، گفت: «والله، نمی‌دانم. این یکی یعنی آشناست، ده ‏سال است سلام و علیک داریم.»‏

راه افتاده بود. راعی می‌دانست دارد کوکش می‌کند. مست بود، از اینکه داشت درست روی ‏جدول می‌رفت می‌شد فهمید. راعی بلند گفت: «این روزها دیگر نمی‌شود به کسی اعتماد ‏کرد.»‏

و دید که پای مرد از روی جدول لغزید. نیفتاد. اما وقتی توانست فاصلـ?‏ گام‌هایش را درست ‏کند دیگر سراغ جدول نرفت. تلو تلو می‌خورد. حتی وقتی خواست به طرف راست بپیچد ‏دست به دیوار گرفت. و حالا حتماً وقتی به چراغ سر در خانه‌ای یا به زیر تیر چراغ برقی برسد ‏می‌ایستد و به عقربه‌ها نگاه می‌کند. فقط پنج ثانیه و در یک ماه یکصد و پنجاه ثانیه، شاید ‏هفت هشت سال که می‌گذشت می‌توانست این چهار ساعت را ذخیره داشته باشد، و امروز ‏به یمن ندانم‌کاری ساعت‌ساز در عرض دوازده ساعت این‌همه جلو افتاده بود. حتماً همان اول ‏فکر کرده، چه خوب، حالا می‌تواند باز برود، همین نزدیکی‌ها، یکی دو پیاله‌ای بزند و بعد هم ‏دیگر مجبور نیست تندتند برود، یا گام‌هایش را آن‌قدر بلند بردارد که نشود تمام طول جدول را ‏رفت، از اینجا تا سر پیچ را حداقل رفت. شاید هم برای همین تا دیر وقت مانده است، و بعد ‏فکر کرده اگر هم پیاده برود حداکثر ساعت نه می‌رسد. حتی می‌شود وانمود کرد که غذا ‏نخورده است. یکی دو آدامس کافی است تا از بوی دهان نفهمد که باز خورده است. بعضی‌ها ‏قرص نعنا دارند. اما زنها می‌فهمند، زودتر از هر کس، و تا چند وقت هم به روی خودشان ‏نمی‌آورند. یکی دو فرزند کافی است تا مطمئن شوند که بالاخره دست برمی‌دارد، بالاخره ‏سر‌به‌راه می‌شود و می‌آید، یکراست از اداره به خانه. همین که واداری بچـ?‏ کوچک‌تر یکی دو ‏شب بیدار بماند و کنار مادر منتظر بنشیند کافی است. کم اتفاق می‌افتد که موفق نشوند. ‏فقط می‌ماند چند درصدی که نمی‌شود کاریشان کرد. آقای راعی دلش می‌خواست مرد از ‏همان چند درصدها باشد، شاید هم بود و گر نه چرا می‌خواست توی این سن و سال طول ‏جدول را برود، و با همان گامهای بلند طبق معمولش؟ زنها مسلماً از دست این چند درصد ‏است که ذله می‌شوند. برای اینها مسأله فقط میخانه رفتن نیست، یا همان میز هر شبی و ‏احیاناً یکی دو سه همپیاله، و یا اینکه می‌توانند پیش از هر چیزی یکی دو لقمه نان و پنیر و ‏سبزی بخورند و بعد به دنبال جرعـ?‏ اول یک قاشق ماست و خیار. سیگار را می‌شود پس از ‏استکان چهارم روشن کرد. مهمتر از همه رهایی از غم‌های غروبی بود و اینکه ناگهان ‏می‌فهمی که چهار پنج ساعت گذشته است، بی‌آنکه حتی یک بار هم به ساعتت نگاه کرده ‏باشی و بعد هم فقط آن‌قدر وقت مانده است که می‌شود نصف راه یا گاهی تمامش را پیاده ‏رفت، آن‌هم از خیابان‌ها و کوچه‌های دنجی که دوطرفش درخت هست و فاصله به فاصله چراغ ‏کم نور و سایه روشن زیر درخت‌ها با لکه‌های ریز و درشت نور روی آسفالت پیاده‌روها و آن ‏خنکی مطبوع زیر هر درخت، انگار که بر تنه‌هاشان حک کرده باشند که: «اینجا هم بد نیست. ‏بر لبـ?‏ جدول هم می‌شود نشست.»‏

هر کس برای خودش یکی دو کوچه و خیابان دارد. کوچـ?‏ ابوریحان. هنوز هستش، چند درختی ‏مانده است و زیر آن یکی هنوز تاریک است. همین جا بود که دستش را گرفتم. می‌رفتیم و ‏بوی یاس مثل چتری بود، یا هوا همه بوی یاس بود معلق میان شانه‌های ما. چه جای گریه؟ ‏هستم، هنوز هم هستم. بوی ته ماند‏?‏ غذاها از درز پنجره‌های آشپزخانه‌ها و گاهی ‏پچپچه‌ای از پشت پنجره‌های بسته. اگر هم سر وقت نرسد، نرسیده است. زندگی ادامه پیدا ‏می‌کند. آن‌قدرها آدم هست که سر وقت برسند، دور یک سفره، بچه‌ها همیشه منتظر ‏می‌مانند تا پدر اول شروع کند، یا مادر بگوید که: «چرا نمی‌خورید، مگر نمی‌بینید دارد سرد ‏می‌شود؟»‏

از این‌همه گیرم یکی دو خانه این طورها نباشد. یکی دو قاشق که از غذای سرد شده‌اش ‏بخورد کافی است تا زن باز فردا در موقع کشیدن غذا به حسابش بیاورد، و گاهی زن و بچه ‏منتظرش بمانند. این یک سال هم روی آن هفت هشت سال. بالاخره سر به راه می‌شود. زیاد ‏نباید پاپی شد. زن‌ها به صرافت غریزه می‌فهمند که نباید پاپی شد. ‏

از راعی دیگر گذشته بود، در این کارها هیچ لطفی نمی‌دید. همان که بچه‌ای با موهای فرفری ‏دامن کتش را بگیرد و چشم‌های سیاهش را به او بدوزد کافی بود تا هیچ کوچه‌ای، حتی ‏دنج‌ترین و طولانی‌ترین خیابان که تنها خودش می‌شناخت به پرسه زدن وسوسه‌اش نکند، یا ‏حداقل اگر زنی منتظرش می‌ماند بالاخره، دیر یا زود، می‌رفت. تقصیر حلیمه بود یا نبود مسلماً ‏دیگر ذله شده بود. شاید هم چون دیده بود حلیمه منتظرش بوده فکر کرده بود هنوز آن‌قدرها ‏هم دیر نشده است. فردا شبش بود که به صرافت پنجر‏?‏ روشن ساختمان روبه‌رو افتاد. ‏

به سر چهارراه که رسید فهمید خیلی راه آمده است، و حتی یکی دوبار خم شده و یکی دو ‏کاغذ مچاله‌شده را از روی زمین برداشته. یکی تکه‌ای از نامه بود، خوانده بودش و هنوز توی ‏دستش بود، مچاله‌شده. خودش باز مچاله‌اش کرده بود. چه فایده داشت دوباره بازش کند و ‏زیر چراغ چهارراه که روشن‌تر بود بخواندش؟

‏«بابا حالش خوب است. تو مواظب خودت باش. هر وقت هم دستت رسید دو سه سطری ‏برایم بنویس. به خدا قسم، باور کن ...»‏

به نیمـ?‏ راه رسیده بود. برای اینکه وسوسه نشود انداختش و با تک پا به جلو راند. وقتی ‏برگشت باز زد. اگر به دیوار بخورد از خیر پیدا کردن روزنامه می‌گذرد، و سعی کرد مستقیم بزند ‏و حتی آهسته که اگر حدس زد که حتماً به دیوار خواهد خورد بتواند جلوش را بگیرد. کاغذ به ‏طرف خیابان رفت و درست روی لبـ?‏ جدول ایستاد. نباید بگذارد توی خیابان بیفتد. و باز زد. ‏نیفتاد و اگر بیفتد حتماً از همین راه برمی‌گردد و از آن‌طرف به خانه می‌رود. صندلیش را از ‏مهتابی به اتاق خوابش می‌آورد، حصیرها را پائین می‌انداخت. دیگر آن‌قدر سرد شده بود که ‏می‌توانست از خیر مهتابی بگذرد. از امشب که دیگر گذشته بود. از فردا سفره را روی زمین ‏پهن می‌کرد، ظرف یخ و نیمی عرق و کاسـ?‏ ماست و یک ظرف هم پنیر و سبزی. پاک کردنش ‏اگر هم ربع ساعتی طول می‌کشید باز می‌ارزید. غذا خیلی مهم نبود. یک چیز سردستی که ‏می‌توانست درست کند. محکم به کاغذ زد. و با اینکه می‌دانست حتماً می‌افتد توی خیابان و ‏یا به دیوار می‌خورد، ندوید تا جلوش را بگیرد. حتی نگاهش نکرد، بلکه به ساختمان نگاه کرد و ‏شروع کرد به شمردن مهتابی‌ها، از راست به چپ. دوازدهمی نارنجی می‌زد، شاید از این ‏دور. ‏

این وقت شب که کسی روزنامه نمی‌خواند، آن‌هم خبرهایی که هفت تا هشت ساعت دیگر ‏کهنه می‌شوند. اشکوب آخر، پنجمی، تاریک بود، همیشه تاریک. نمی‌توانست توی اتاق ‏بنشیند و عرقش را بخورد، تا یکی دو هفته را که مطمئن بود نمی‌تواند. حالا می‌فهمید که چرا ‏دو سه شب بود از سر خیابان ساندویچ می‌خرید. مسألـ?‏ بو یا حضور حلیمه نبود، یا حتی ‏جای خالی حلیمه. بیشتر به خاطر خودش بود، همان حفره‌ای که آمدن حلیمه بر وجود ‏عینیش شهادت داده بود، درست انگار زیر همان قالیچـ?‏ اصفهانیش، تا شب یکشنبه سیزدهم ‏مهر ماه، آن‌همه گود و آن‌همه تاریک از چشم او پنهان مانده بود.‏

ادامه